Evrendeki hiçbir şey bir kara delikten daha korkutucu değildir.
Kara delikler - yerçekiminin o kadar güçlü olduğu ve hiçbir şeyin kaçamadığı uzay bölgeleri - bu günlerde haberlerde sıcak bir konu.
2020 Nobel Fizik Ödülü'nün yarısı, kara deliklerin Einstein'ın yerçekimi teorisinin kaçınılmaz bir sonucu olduğunu gösteren matematiksel çalışması nedeniyle Roger Penrose'a verildi. Kara delikler üç nedenden dolayı korkutucudur. Bir yıldız öldüğünde geride kalan bir kara deliğe düşerseniz, parçalanırsınız. Ayrıca tüm galaksilerin merkezinde görülen devasa karadelikler doyumsuz bir iştaha sahiptir. Ve kara delikler, fizik yasalarının yok edildiği yerlerdir.
Kara Delikler çoğu zaman hareketsizdirler, ancak aktif olup yıldızları ve gazları yediklerinde kara deliğe yakın bölge onları barındıran tüm galaksiyi gölgede bırakabilir. Kara deliklerin aktif olduğu galaksilere kuasar denir. Son birkaç on yılda kara delikler hakkında öğrendiğimiz her şeye rağmen, hala çözülmesi gereken birçok gizem var.
Kara delik tarafından ölüm
Büyük bir yıldız öldüğünde kara deliklerin oluşması beklenir. Yıldızın nükleer yakıtı tükendikten sonra çekirdeği, bir atom çekirdeğinden yüz kat daha yoğun olan hayal edilebilecek en yoğun madde durumuna çöker. Bu o kadar yoğun ki, protonlar, nötronlar ve elektronlar artık ayrı parçacıklar değildir. Kara delikler karanlık olduğu için normal bir yıldızın yörüngesinde döndüklerinde bulunurlar.
Teyit edilen ilk kara delik , Cygnus takımyıldızındaki en parlak X-ışını kaynağı olan Cygnus X-1 idi. O zamandan beri, normal bir yıldızın bir kara deliğin yörüngesinde döndüğü sistemlerde yaklaşık 50 kara delik keşfedildi.
Kara delikler maddenin mezarlarıdır; hiçbir şey onlardan kaçamaz, ışık bile. Bir kara deliğe düşerseniz kemiklerinizi, kaslarınızı, sinirlerinizi ve hatta moleküllerinizi ayıracaktır. Şair Dante'nin İlahi Komedya adlı şiirinde cehennemin kapılarının ardındaki sözleri tarif ettiği gibi: Buraya girenler, umudunuzu bırakın.
Her galakside aç bir canavar
Son 30 yılda Hubble Uzay Teleskobu ile yapılan gözlemler , tüm galaksilerin merkezlerinde kara delikler olduğunu göstermiştir. Daha büyük galaksilerin daha büyük kara delikleri vardır.
Daha geçen yıl, gökbilimciler, M87 eliptik galaksisinin merkezindeki 7 milyar güneş kütleli bir canavar olan bir kara deliğin ve olay ufkunun ilk resmini yayınladılar.
Kara delikler çoğu zaman karanlıktır, ancak yerçekimleri yakındaki yıldızları ve gazı çektiğinde, yoğun aktiviteye dönüşürler ve büyük miktarda radyasyon pompalarlar. Büyük kara delikler iki şekilde tehlikelidir. Çok yaklaşırsanız, muazzam yerçekimi sizi içine çeker ve eğer aktif kuasar fazlarındalarsa, yüksek enerjili radyasyon tarafından patlatılırsınız.
Stephen Hawking'e göre kara delikler yavaş yavaş buharlaşıyor. Evrenin uzak geleceğinde, tüm yıldızlar öldükten ve galaksiler hızlanan kozmik genişlemeyle gözden kaybolduktan çok sonra, kara delikler hayatta kalan son nesneler olacak.
En büyük kara deliklerin buharlaşması hayal bile edilemeyecek kadar yıl alacaktır.
Kaynak: https://scitechdaily.com/
Comments