top of page
Yazarın fotoğrafıBilimAvcısı

Evrenin Şeklini Nasıl Biliyoruz?

Einstein'ın Genel Görelilik kuramına göre, Evren üç biçimden birini alabilir: Bir kağıt parçası gibi düz, bir küre gibi kapalı veya bir eyer gibi açık.


Gökbilimciler Evrenin 'şekli' hakkında konuştuklarında, örneğin küre mi yoksa küp mü olduğundan daha spesifik bir şeyden bahsediyorlar. Genel Görelilik teorisi, Evren için üç şekle veya geometriye izin verir. Bunlar 'düz', 'kapalı' veya 'açık'.

Bu şekilleri Evren açısından tasavvur etmek zordur, ancak bir yaprak kağıt (düz), bir küre (kapalı) veya bir eyer (açık) ile karşılaştırılabilirler.


Evrenin şekli sonsuza kadar genişleyip genişlemeyeceğini (veya sonunda çökeceğini) ve sonlu mu yoksa sonsuz mu olduğunu belirler. Hangi şekil olduğu, toplam yoğunluğuna ve genişleme hızına bağlıdır.


Evrenin şeklini belirlemenin en uygun yolu, Büyük Patlama'nın kalıntısı olan kozmik mikrodalga arka planını (CMB) kullanmaktır. Bu zayıf ışığın sıcaklığındaki küçük uzamsal değişimler, erken Evrende hareket eden ses dalgaları tarafından üretilir.


Bu sıcak veya soğuk noktaların gerçek boyutu doğru bir şekilde hesaplanabilir ve ardından ölçülen boyutlarıyla karşılaştırılabilir. Bu, tüm Evrende geniş bir trigonometri ölçümü yapmak ve uzayın geometrisini ortaya çıkarmak gibidir.


Son birkaç on yılda, gökbilimciler SPK'daki sıcaklık dalgalanmalarını çok doğru bir şekilde ölçtüler. Sonuçlar, Evren'in yoğunluğunun herhangi bir pozitif veya negatif eğrilik olmaksızın her yöne genişleyecek şekilde olduğunu, başka bir deyişle Evrenin 'düz' olduğunu yüksek bir doğruluk derecesinde göstermiştir. Bu düz Evren, standart kozmolojik modelin önemli bir bileşenidir.


Düz bir Evrenin evrensel olarak kabul edilmediğine işaret edilmelidir. Bazı araştırmalar, kütleçekimsel merceklenme miktarı (SPK'nın yolundaki maddenin yerçekimi tarafından ne kadar çarpıtıldığı) gibi diğer ölçümlerin kapalı bir Evren ile daha tutarlı olduğunu göstermiştir.


Kaynak: https://www.sciencefocus.com/


Comments


bottom of page