Mikroplastikler nedir?
Plastik, petrol, gaz veya bitkilerden elde edilen yenilenebilir organik materyalden yapılan katı, sentetik bir malzemedir.
Beton ve çelikten sonra en çok bulunan üçüncü malzemedir ve tıp, inşaat, gıda ambalajı, elektronik ve nakliye dahil olmak üzere birçok farklı sektördeki kullanımı nedeniyle toplum için son derece önemlidir.
Mikroplastikler, mikroskobik plastik kalıntı parçalarıdır. Resmi tanımda yarım santimetreye kadar ve çıplak gözle görülebilecek kadar büyük olarak tanımlansalarda çoğunu görmek için bir mikroskop yardımına ihtiyacınız var.
Mikroplastikler nereden geliyor?
Birçok farklı yer... Mikroplastikler, güneş ışığına maruz kalma nedeniyle plastik çöpten dökülerek malzemenin zamanla zayıflamasına ve parçalanmasına neden olur. Ayrıca aşınma ve yıpranma nedeniyle plastik parçalardan da gelirler.
Mikroplastikler çeşitli şekil ve tiplerde bulunur. Plastik bir şişeyi veya plastik paketi açmak bile binlerce mikroplastik oluşturabilir.
Mikroplastikler hem insani hem de doğal süreçlerle çevre boyunca hareket eder. Örneğin, çamaşır yıkama sırasında giysilerinizden çıkan mikroplastik lifler, atık su arıtımı sırasında kanalizasyon çamurunda yüzde 72 ile 94 arasında tutulur. Bu kalıntılar daha sonra önemli bir toprak düzenleyici olarak araziye uygulanır.
Rüzgarlar, toprağı kuru koşullarda harekete geçirerek potansiyel olarak mikroplastikleri uzaklaştırabilir. Mikroplastik kaynaklarının karmaşıklığı ve Dünya'nın çevresinde dolaşırken yolculukları, hem bilim adamları hem de çevre yöneticilerinin çalışması için inanılmaz derecede zordur.
Mikroplastikler ne kadar yaygın?
Son birkaç on yılda, mikroplastik kirliliğinin boyutuna dair kanıtlar artıyor. Başlangıçta, okyanus yüzeyinde yüzen tahmini 15 ila 51 trilyon mikroplastik parçacıkla, bunu bir deniz sorunu olarak algılayan bilim insanları, son zamanlarda bunların nehirleri, toprakları ve havayı da kirlettiğini keşfettiler.
Kutuplar, ekvator, derin okyanus tabanı ve hatta Everest Dağı dahil olmak üzere en uzak bölgelerden bazılarına bile girmişlerdir.
İnsanlar mikroplastikleri yutuyor mu ve eğer öyleyse ne oranda?
Kısa cevap şudur: evet, insan dışkısındaki mikroplastiklerin keşfi bunu doğrular. Mikroplastikler, çoğunlukla şişelenmiş su ve musluk suyu, kabuklu deniz ürünleri ve tuz olmak üzere çeşitli yiyecek ve içeceklerde bulunmuştur. Ayrıca yiyecek ve içeceklerimize bulaşabilecek iç mekan tozunda da ölçülmüştür.
Yutma oranıyla ilgili mevcut üst düzey tahminler, yılda 52.000 ila milyarlarca mikroplastik arasında değişmektedir. Bununla birlikte, çoğu araştırmacı tarafından araştırılan besin grupları, ortalama bir yetişkinin diyetinin çok küçük bir miktarını temsil etmektedir. Tahıllar gibi tükettiğimiz ve henüz araştırılmamış pek çok gıda türü var ve bu nedenle tam olarak ne kadar mikroplastik tükettiğimizin net bir resmini elde etmek zor.
Mikroplastikler zararlı mı?
Şu anda söylenecek yeterli kanıt yok, çünkü bu nispeten yeni bir konu ve araştırmacılar hala kanıt temelini oluşturuyorlar. Mikroplastiklerin diğer partiküllerin de yapabileceği gibi zarar vermesi makuldür, ancak mikroplastiklerin doğası ile bu partiküllerin doğası arasındaki farklar belirsizlik bırakır.
Yüksek seviyelerde polistiren taneciklerin yutulmasının sıçanlarda ve farelerde üreme sistemini etkilediğini gösteren bazı deneysel kanıtlar var, ancak buna neyin sebep olduğu ve bunun gerçek hayattaki mikroplastik maruziyetlerle ne kadar alakalı olduğu bilinmemektedir. En küçük parçacıkların en büyük zarar verme potansiyeline sahip olması muhtemeldir, ancak bunları ölçmek ve nereden geldiklerini anlamak zor.
Kaynak:
https://www.sciencefocus.com/news/microplastics-are-they-harmful/
Comments