top of page
Yazarın fotoğrafıBilimAvcısı

Neden Tüm Gezegenler Yuvarlaktır?

Evrenimizin en az bir sekstilyon gezegeni vardır. Sextillion o kadar büyük bir sayıdır ki, hayal etmek neredeyse imkansızdır.



Ama Evrendeki milyarlarca gezegenin her biri yuvarlaktır. Aralarında tek bir küboid, veya toblerone şekilli yok.

Gezegenler neden yuvarlaktır?

Bir gezegen, bir yıldızın etrafında dönen bir kaya ve toz bulutu olarak başlar. Parçacıklar, tek bir damla oluşturana kadar yerçekimi nedeniyle birbirlerini çekerler. Bu damla daha çok maddeyi kendine çekerken, yoluna çıkan her şeyi toplayana kadar gittikçe büyür. Yerçekimi her yönde eşit olarak çalıştığından, damla yuvarlak hale gelir.

Gezegenler mükemmel bir küre mi?

Yuvarlaklık mükemmel değil. Örneğin Dünya bir 'basık sferoittir': neredeyse küreseldir ancak ortasında bir çıkıntı vardır. Bunun nedeni gezegenin dönüşü.

Dünya kendi ekseni etrafında her bir kez döndüğünde, orta kısım tepeden daha ileriye gider. Bu, ekvatordaki toprağın kutuplara inmekten daha hızlı hareket ettiği anlamına gelir ve bir şey ne kadar hızlı dönerse, o kadar çok dışarıya fırlatılır.


Tıpkı geri kalanımız gibi, belirli bir yaşa ulaştığında, yeni bir gezegen her zaman ortasında bir çıkıntı yapar.


Satürn 120,536 km ekvatoryal çapıyla Jüpiter’den sonra Güneş Sistemi’nin en büyük ikinci gezegeni. Çapı Dünya’nın 9.5 katı: içersine 764 tane Dünya sığdırabilirsiniz. Ayrıca Dünya’nın 95 katı kütleye sahip.


Bu ekstra kalınlık da çarpıcı sonuçlar verebilir: Bir gezegen ortasında yeterince fazladan kütle toplarsa, tüm parça uzaya fırlatılabilir ve sonunda bir aya dönüşebilir. Ancak küp şeklinde bir ay umuyorsanız, epey bir süre bekleyeceksiniz.

Tüm uydular yuvarlak mı?

Asteroidler ve uydular gezegenlerden daha küçüktür, bu nedenle daha az yerçekimine sahiptirler ve bu, daha az yuvarlak oldukları anlamına gelir.


Kaynak:

  • https://www.sciencefocus.com/science/why-are-all-planets-round/

Comments


bottom of page