Bir psikolog bunun neden doğru olabileceğini açıklıyor
Özgür irade sorunu hala hararetli bir şekilde tartışılıyor. Bir yandan, kendimizi açıkça seçimler yapabilen ve bunlar üzerinde özgürce hareket edebilen biri olarak tarif ediyoruz. Biraz cips seviyorsanız, bir dükkana girmeyi, bir paket satın almayı ve onları yemeyi seçebilirsiniz. Ya da hamur işi, salata yemeyi ya da hiçbir şey yememeyi seçebilirsiniz. Bu kesinlikle özgür irade gibi geliyor.
Öte yandan, sinirbilim kanıtları, beynin genellikle eylemlerimizi biz onların farkına varmadan başlattığını açıkça göstermektedir. İşte demek istediğim: Beyninizin birincil görevi, sizi hayatta ve iyi tutmak için vücudunuzun sistemlerini düzenlemektir. Ancak bir pürüz var; beyniniz günlerini karanlık, sessiz bir kutuda (kafatasınız) kilitli olarak geçirir ve vücudunuzun içinde veya dünyanın dışında olup bitenlere doğrudan erişimi yoktur.
Duyu verileri, dünyadaki ve bedeninizdeki olayların sonuçlarıdır. Ancak beyninizin olaylara veya nedenlerine erişimi yoktur. Sadece sonuçları alır. Örneğin yüksek bir patlama, gök gürültüsü, silah sesi veya davul olabilir ve her olası neden, beyninizin başlatması için farklı eylemler anlamına gelir.
Beyniniz, en iyi eylemleri hazırlamak için duyu verilerinin nedenlerini nasıl buluyor? Bu nedenlere doğrudan erişim olmadan, beyninizin tahmin etmesi gerekir. Ve böylece, beyniniz her an içinde bulunduğunuz duruma benzer geçmiş deneyimleri hatırlar, bir sonraki anda ne olabileceğini tahmin eder, böylece vücudunuzun bir sonraki eylemini hazırlayabilir.
Tahmin etmek (ve potansiyel olarak hataları düzeltmek), sıfırdan tepki vermekten daha etkilidir. Bu tahminler, aslında, beyninizin, vücudunuzu harekete geçmeye hazırlamak için kendi nöronlarının ateşlenmesini, hareketler gerçekleşmeden bir veya iki saniye önce değiştirmesidir. Bu öngörü süreci tamamen sizin farkındalığınızın dışında gerçekleşir, ancak yaşamınız boyunca süreklidir ve giderek artan sayıda bilim insanı, eylemlerinizin birincil itici gücü olduğundan artık oldukça emindir.
Bu açıdan, beyninizin bir paket cips yeme kararı, beyniniz (siz) bu planın farkına varmadan önce bir eylem planı olarak başlar. Bu eylem, çoğu eyleminiz gibi, hafızanızın ve mevcut çevrenizin otomatik kontrolü altında olan tahminler tarafından yönlendirilir. Beyninizin iç işleyişinin bu açıklaması kesinlikle özgür iradenin yokluğunu gösteriyor gibi görünüyor.
Böylece özgür irade tartışmasının uzun süredir devam ettiği bir noktaya geliyoruz. Tartışmayı burada bitirmeyeceğiz, ancak genellikle göz ardı edilen bir yapboz parçasının altını çizeceğim. Beyniniz (büyük ölçüde) şimdiki ana benzeyen geçmiş deneyimlerinizi yeniden bir araya getirerek tahminde bulunur. Bu, kendiniz için geliştirdiğiniz her yeni deneyim - okuduğunuz her yeni şey, konuştuğunuz her yeni insan, öğrendiğiniz her yeni şey - beyninizin gelecekte ne tahmin edeceğini ve hangi eylemleri yapabileceğinizi değiştirmek için bir fırsattır.
Başka bir deyişle, beyniniz (yani siz), yeni deneyimlere yatırım yaparak, gelecek tahminlerini şu anda çeşitli yönlerde dürtebilir. Geleceğinizi kontrol etmenin bir yolu olarak sürekli olarak geçmişinizi geliştiriyorsunuz. Bu bir özgür irade biçimi olabilir, ancak zamanla genişler ve bu nedenle o anda genellikle özgür irade hakkında düşündüğümüzden farklıdır. İster bisiklete binmek, ister nefret ettiğiniz şeylere inanan biriyle konuşmak olsun, bir beceriyi uygularsanız, o beceri otomatik hale gelene ve tekrarlanma olasılığı yüksek olana kadar beyninizin tahminlerini bilirsiniz.
Pratik ve biraz enerji yatırımı ile bazı otomatik davranışları diğerlerinden daha olası hale getirebilir ve gelecekteki eylemleriniz üzerinde daha fazla kontrol sahibi olabilirsiniz. Belki de istediğiniz kadar kontrol değil, düşündüğünüzden daha fazla kontrol…
Kaynak: https://www.sciencefocus.com/
Comments