Beyaz deliklerin, çöken yıldız kardeşleri kara deliklerle aynı denklemlerden doğan genel göreliliğin bir ürünü olduğu uzun zamandır düşünülüyordu.
Ancak daha yakın zamanlarda, bazı teorisyenler uzay-zamanın bu ikiz girdaplarının aynı madalyonun iki yüzü olup olmadığını soruyorlardı.
Beyaz delik, yoğun bir şekilde parlak olan ve maddenin kaybolmak yerine fışkırdığı tuhaf bir kozmik nesnedir. Diğer bir deyişle, kara deliğin tam tersi.
Bu konuda önemli çalışmalar yapmış olan teorik fizikçi Stephen Hawking, son makalesinde solucan deliklerinin ve beyaz deliklerin bulunmadığını savunmuştur. Genel görelilikte; beyaz delik, madde ve ışık kendisinden kaçabildiği halde dışarıdan girişe izin vermeyen uzayın varsayımsal bir bölgesidir. Bu anlamda, sadece dışarıdan giriş olabilen, madde ve ışığın kaçamadığı kara deliğin tersidir.
Beyaz delik ya da ak delik, kara deliğe düşen bir maddenin solucan delikleri aracılığıyla evrenin başka bir yerinde yeniden ortaya çıktığı noktalardır. Başka bir zamana veya başka bir Bebek Evren'e de açılabilirler. Kara delikler, içine düşen hiçbir şeyin (ışık dahil) kendisinden kaçamadığı cisimlerdir. Bunların tam tersi olan beyaz deliklere ise hiçbir madde giremez, bu sebeple beyaz delik olarak adlandırılmıştır.
Bir beyaz deliğin içindeki nesneler dışarı çıkıp dış dünyayla etkileşime girebilir, ancak hiçbir şey içeri giremediği için, iç kısım evrenin geçmişiyle kesilir: Hiçbir dış olay içeriyi asla etkilemez. Washington Üniversitesi'nde bir kara delik öncüsü ve fahri profesör olan James Bardeen, "Her nasılsa geçmişte dış dünyadaki her şeyi etkileyebilecek bir tekilliğe sahip olmak daha rahatsız edici." dedi.
Einstein'ın yerçekimi teorisi tarafından tahmin edilirler ve çoğunlukla bir kara deliğin uzay ve zaman boyunca bir tünele giriş noktası olarak hareket ettiği ve Evren'in başka bir yerinde bir beyaz delikle bittiği 'solucan delikleri' bağlamından bahsedilir.
Genel görelilik teorisinde beyaz delikleri tanımlarken, gerçekte nasıl oluşabileceğini kimse bilmiyor.
Ancak bu son derece tartışmalı çünkü Einstein'ın teorisi kara deliklerin merkezinde sözde bir tekilliğin varlığını öngörüyor - her şeyin diğer taraftaki beyaz deliğe geçmesini engelleyecek sonsuz bir yerçekimi durumu.
Bununla birlikte, bazı teorisyenler, Einstein'ın teorisi ile kuantum teorisinin bir kombinasyonunun, beyaz delikler hakkında yeni bir düşünme tarzına işaret ettiğini düşünüyor. Bir solucan deliğinden 'çıkış' olmak yerine, orijinal kara deliğin oluşumunun ağır çekim bir tekrarı olabilirler.
Süreç, eski büyük bir yıldız kendi ağırlığı altında çöktüğünde ve bir kara delik oluşturduğunda başlar. Ama sonra, kara deliğin yüzeyinde meydana gelen kuantum etkileri daha da tekilliğe dönüşerek durur ve bunun yerine, yavaş yavaş karadeliği, orijinal yıldız maddesini tekrar fışkırtan bir beyaz deliğe dönüştürmeye başlar. Süreç akıl almaz derecede yavaş, bu yüzden beyaz deliklerin gerçekten var olup olmadığını öğrenmek için çok uzun süre beklemeliyiz.
Kaynaklar:
https://www.sciencefocus.com/space/what-is-a-white-hole/
https://www.space.com/white-holes.html
https://www.sciencefocus.com/space/what-is-a-white-hole/
Comments