top of page
Yazarın fotoğrafıBilimAvcısı

Kutuplar Neden Yer Değiştiriyor? Dünyanın Manyetik Alanı Değişecek mi?

Güncelleme tarihi: 13 Kas 2020

Dünyanın önceki kutup dönüşü 780.000 yıl önce gerçekleşti.

Yakında başka biriyle mi karşılaşacağız?


Dünya’nın manyetik alanı son zamanlarda hızla zayıflıyor ve gücünü yitiriyor.


Dünya'nın manyetik alanı, Dünya'dan uzaya doğru uzanan manyetik alandır. Dünyanın manyetik alanı diğer adıyla jeomanyetik alan Dünya'nın içinden uzaya uzanır, gezegenimizi görünmez bir güç alanı gibi sarar ve yüklü parçacıkları güneşten uzaklaştırarak yaşamı zararlı güneş radyasyonundan korur.


Ancak bu alan sürekli değişiyor. Gerçekte, gezegenimizin tarihi, kuzey ve güney manyetik kutupların yer değiştirdiği çok sayıda küresel manyetik dönüşü içerir. NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi /

Kuzey ve Güney manyetik kutuplar jeolojik zaman aralıkları arasında değişim gösterir, fakat bu değişim çok küçük hızlarla olduğundan genel pusulaların çalışmalarını engelleyecek bir harekette bulunmaz ve böylece pusulalar yön bulmakta kullanılabilir.


Ancak, belirsiz zaman aralıklarında, yaklaşık birkaç yüz bin yıllar arası, Dünya'nın manyetik alanı, yer değiştirir ve kuzey ve güney kutupları birbirinin yerine geçer.

Dünyanın derinliklerinde sıvı demir (lav) akıyor. Bu akım, Dünya'nın manyetik alanını oluşturarak atmosferimizi ve uydularımızı güneşten gelen zararlı radyasyona karşı korur. Bu alan zamanla değişir ve ayrıca dünyanın farklı yerlerinde farklı etkiler gösterir.


Alan, manyetik kuzey ve güney kutuplarının yer değiştirmesiyle kutupları tamamen değiştirebilir. Buna tersine çevirme denir ve en son 780.000 yıl önce oldu.

12 Haziran 2020'de yayınlanan Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı Güney Atlantik'teki sahanın ne kadar süredir hareket ettiğini ortaya çıkardı ve endişelenecek bir şey olup olmadığına ışık tuttu.


Zayıf manyetik alanlar, güç şebekeleri de dahil olmak üzere elektronik altyapıyı devre dışı bırakma potansiyeline sahip manyetik fırtınalara daha yatkın olmamızı sağlar.

Güney Atlantik Anomalisinin manyetik alanı zaten o kadar zayıf ki, uyduları ve yanlarından geçen teknolojileri olumsuz etkileyebilir. Bu tuhaf manyetik bölgenin, Dünya'nın içinde 2,889 km derinlikte sıvı dış çekirdeğinin tepesinde yer alan ve farklı yön gösteren bir manyetik alan parçasıyla ilişkili olduğu düşünülüyor.


Dünyanın iç kısmının bir başka yönü, dış çekirdeğin altındaki Plüton büyüklüğünde katı bir top olan iç çekirdektir. Bu sağlam özellik yavaş yavaş büyüyor, ancak her yerde aynı oranda değil. Bir tarafta daha hızlı büyümesi ve Atlantik yarım küresinin hemen altındaki kayalık manto ile dış sınıra ulaşan dış çekirdek içinde bir akışa neden olma olasılığı vardır.


Bu, Saint Helena'da bulunan manyetik alanın düzensiz davranışının nedeni olabilir.

Güney Atlantik'teki düzensiz davranışın kesin nedeni hakkında hala birçok soru olmasına rağmen, bu çalışma bize bunun milyonlarca yıldır var olduğunu ve büyük olasılıkla Dünya'nın gizemli iç kısmındaki jeofizik etkileşimlerin bir sonucu olduğunu gösteriyor.


Sao Paulo Üniversitesi'nden bir diğer yerbilimci Marcia Ernesto da kutupların yer değiştirmesinin 1000 yıl gibi zaman alabileceğini düşünüyor.

Peki ama endişelenmeli miyiz? Bilim insanları, bu durumun teknolojik alanda sıkıntı yaratabileceğini arı, somon, kaplumbağa, balina, bakteri ve güvercin gibi yönünü bulurken jeomanyetizm kullanan hayvan türlerini de etkileyebileceğini belirtiyor.

Ernesto, "Manyetik alandaki değişimlerin hız kazanması, kutupların yer değiştirebileceğinin habercisi olabileceği gibi, aynı zamanda anlık bir değişimin de işareti olabilir" dedi.

Kaynaklar:

  • https://www.forschung-und-wissen.de/

  • https://khosann.com/dunyanin-manyetik-alani-tersine-donecek-mi/

  • https://www.bbc.com/

  • https://www.smithsonianmag.com/

  • https://www.sciencealert.com/

Comments


bottom of page