Göktaşı, gökyüzündeki parlak bir ışık çizgisidir, genellikle "kayan yıldız" veya "düşen yıldız" olarak adlandırılır ve sadece güneş sisteminden Dünya'ya düşen maddedir.
Açık bir gecede saatte birkaç göktaşı görmek alışılmadık bir şey değildir. Ayrıca bir meteor yağmuru sırasında saatte 100 kadar göktaşı görebilirsiniz.
Bu nesnelerin çoğu nispeten küçüktür ve atmosferimiz tarafından buharlaştırılır. Ancak büyük parçalar atmosferimizi geçerek yere ulaşır.
Bu nesnelerin çoğu asteroitlerden gelir ve özellikle birkaçı asteroid 4 Vesta'ya atfedilir. Bazıları kuyruklu yıldızlardan gelebilir ve ayrıca Ay ve Mars kökenli göktaşları da vardır.
Bu nedenle, uzayda seyahat eden küçük kayalık veya metalik bir malzeme yığınına meteor denir. Çok küçüklerse (bir toz parçacığı boyutu gibi), mikrometeoroid veya "uzay tozu" olarak adlandırılabilirler.
Bu meteoroidler atmosferimizde 10 ila 70 km/saniye hızla ilerlerken sürtünme ile ısınırlar ve geceleri görüldüğünde uzun parlayan ışık çizgisine neden olurlar.
Nesne tüm etkilerden kurtulursa ve sonunda Dünya'ya ulaşırsa, o zaman bir göktaşı olarak adlandırılır.
Dünya yüzeyinin % 71'i su olduğu için, bunların çoğu okyanusa çarpıyor ve geri kalanı ya düşerken tespit ediliyor ya da yere
düştükten sonra göktaşı avcıları tarafından keşfediliyor.
Farklı göktaşı türleri
Göktaşları, Dünya'ya düşen asteroit parçalarıdır ve bilim insanları nesneleri kimyasal yapılarına, izotopik bileşimlerine ve mineralojilerine (içerdikleri mineraller) göre sınıflandırırlar.
Ayrıca türlerine göre şu şekilde sınıflandırılır:
● Taşlı - Kayalık bir malzemeden oluşanlar
● Metalik - Demir içerenler
● Karışım - Taşlı / demir kombinasyonu
Bu sınıfların her biri, çok özel göktaşı türlerini kategorize etmek için daha da bölünebilir. Örneğin, pallasit göktaşları, çoğunlukla nikel ve demirden oluşmuş, ancak aynı zamanda olivin kristalleri de içeren bir taş-demir göktaşı sınıfıdır. Dünya'da yaygın olan bir kristal türüdür.
En ünlü göktaşları
Tarih boyunca, birçok unutulmaz göktaşı gezegenimizin yüzeyine indi. En ünlülerinden bazıları şunlardır:
Hoba Göktaşı: 60 ton ağırlığında olan bu taş, gezegendeki bilinen en büyük göktaşıdır. Namibya, Afrika'da orijinal olarak etkilendiği yerde bulunabilir ve çoğunlukla nikel ve diğer iz elementler içeren demirdir. 80.000 yıldan fazla bir süre önce düştü ve 1920'ye kadar keşfedilmedi, ancak şimdi her yıl binlerce ziyaretçinin bulunduğu bir Ulusal Anıt.
Willamette Göktaşı: Bu taş, Amerika Birleşik Devletleri'nde 15,5 tonla şimdiye kadar bulunan en büyük göktaşıdır ve 3 metre yüksekliğindedir. Milyarlarca yıl önce bir çarpışmada yok olan bir gezegenin demir çekirdeğinin kalıntıları olduğuna inanılan, çekirdeksiz bir demir göktaşıdır. Yaklaşık 1000 yıl önce indi ve 1902'de Batılılar tarafından keşfedildi. Ancak Kızılderili Clackamas kabilesi tarafından Tomanowos adını verdikleri bir şifa kaynağı olarak uzun süredir saygı duyulan bir taştır. Sylacauga / Hodges Göktaşı:1954 sonbaharında, 34 yaşındaki Ann Hodges adlı bir kadın, 8,5 lb'lik bir göktaşı penceresini kırıp kalçasına çarptığında kanepede uyuyordu.
Allende Göktaşı: Bu göktaşı 1969'da Meksika üzerinden Dünya'ya çarptı ve toplamda birkaç ton ağırlığındaki yüzlerce parçaya bölünmeden önce aslında bir araba büyüklüğündeydi. Tüm zamanların en çok çalışılan göktaşlarından biridir ve karbonlu kondritin en önemli örneğidir. 4.6 milyar yıl önce Güneş ve Gezegenlerin oluşumuna kadar uzanan bu malzemeler, insanoğlunun bildiği en ilkel güneş sistemi malzemeleri arasındadır ve silikatlar, oksitler, sülfitler, su, organik bileşikler ve çeşitli farklı minerallerden oluşmuşlardır.
Kaynak:
https://theplanets.org/meteorites/
https://spacecenter.org/what-is-the-kuiper-belt/