2020 yılının önemli doğa olaylarından olan Mavi dolunay çok nadir rastlanan gök olayı olarak tanımlanıyor.
NASA’ya göre Mavi Ay, bir takvim ayındaki ikinci dolunaydır. Genellikle bir ay içerisinde yalnızca bir dolunay olur, fakat bazen ikincisi de olabilir.
1940'lardan beri "mavi ay" terimi bir takvim ayındaki ikinci dolunay için de kullanılmaktadır.
İki dolunay arası 29 gün ile ayrılırken, çoğu ay 30 veya 31 gündür; bu nedenle tek bir ayda iki dolunay sığdırmak mümkündür. Bu, ortalama olarak her iki buçuk yılda meydana gelir.
NASA bu yıl 1 ve 31 Ekim’de iki dolunay gerçekleşeceğini ve 31 Ekim’deki dolunayın “mavi dolunay” olacağını belirtti.
Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi basında sıkça yer almaya başlayan “Mavi Ay” konusu ile ilgili şu açıklamayı yaptı.
“Mavi Ay” bir tanıma göre bir takvim yılı (Güneş takvimi) içerisinde gerçekleşen 13. dolunay evresine verilen geleneksel bir isimdir.
Ay takvimlerinde, bir takvim ayı aynı evre ile başlar aynı evre ile biter. Ancak bizim de günlük olarak kullandığımız Güneş takvimlerinde bir ay bizim astronomide “sinodik dönem” dediğimiz ve birbirini takip eden aynı iki evre arasında geçen süre (örneğin iki Dolunay arasındaki süre) ile tanımlanmaz.
Böyle tanımlanmış olsaydı her ay 29.53 gün sürerdi.
Oysa ki Güneş takviminde aylar 28, 29, 30 ya da 31 gün sürer ve toplam bir yıl da 29.53 * 12 = 352.2 gün değil 365.25 gündür! Bu nedenle bir aya aynı evreden iki tane dolunay denk geldiği olur.
Güneş takviminde bir yıl yine bu nedenle 12.37 tane ayrı evreden içerir. Bu 0.37’ler birleşip 2-3 yılda bir 13. Dolunay’ın bir yıl içerisine sığmasına neden olur.
İşte böyle olduğunda gerçekleşen 13. dolunay “Mavi Ay” adını alır.
Adını, İngilizce’de eski bir terim olan ve “ihanet eden” anlamına gelen “belewe” kelimesinin zaman içerisinde “blue” yani mavi kelimesine dönüşmesinden alan bu kültürel olgu, insanlar bir yılda 12 dolunay beklerken gerçekleşen 13. dolunayın takvime “ihanet” ettiği göndermelerinden alır.
Ay’ın rengi ile hiçbir ilgisi yoktur. Sky & Telescope dergisinin Mart 1946 sayısı genel kabul gören orjinal tanımı alıp ilgi çekmek için “Mavi Ay” demiştir.
Ay ancak çok özel durumlarda, volkanik patlamalar gibi Dünya’nın atmosfer parçacık yoğunluk, boyut ve yapısını kısa sürelerle değiştiren doğa olayları sonrası “mavimsi” bir renkte görülebilir.
Sonuç olarak, “Mavi Ay” kavramı tamamen kültürel bir olgu olup herhangi bir özelliği yoktur.”
http://rasathane.ankara.edu.tr/?p=10301
https://www.nasa.gov/vision/universe/watchtheskies/07jul_bluemoon.html
Comentários