Yıldızlar sabit değil, sürekli hareket ediyor. Dünyanın dönüşü nedeniyle gökyüzündeki yıldızların günlük yay hareketini hesaba katarsanız, asla değişmeyen bir yıldız deseni elde edersiniz.
Yıldızlar o kadar sabit görünüyor ki, eski gökyüzü gözlemcileri yıldızları zihinsel olarak bugün hala görebildiğimiz şekillere (takımyıldızlara) bağladılar. Ama gerçekte yıldızlar sürekli hareket halindedir. Çıplak gözle hareketlerini algılayamayacak kadar uzaktalar. Ancak hassas aletler hareketlerini algılayabilir. 60 mil hızla dağlarda otoyoldan aşağı inmeyi düşünün. Yolun kenarındaki telefon direkleri vızıldayarak yanınızdan geçiyor gibi görünüyor, ancak uzaktaki dağlar neredeyse hiç kıpırdamıyor gibi görünüyor. Aslında, ikisi de size göre aynı hızda (60 mph) seyahat ediyorlar.
Dağlar sadece görünüyorparalaks olarak bilinen bir perspektif etkisi nedeniyle telefon direklerinden daha yavaş hareket ediyor. Genel olarak, bir nesne ne kadar uzaktaysa, görüş alanınızda, belirli, sabit bir gerçek hız için o kadar az hareket eder. Yıldızlar (en yakınları bile) dağlardan çok daha uzaktadır, bu nedenle görüş alanımızdaki hareketleri çok küçüktür. Ama hala hareket ediyorlar.
Gece gökyüzünde çıplak gözle gördüğünüz yıldızların çoğu, kendi galaksimizin içindeki tek tek yıldızlardır. Galaksimizin dışındaki yıldızları ve hatta diğer galaksileri görmek için teleskop gerekir. Gökadamızdaki yıldızların tümü, gökadanın merkezi etrafında neredeyse dairesel bir yörüngede dönüyorlar. Bunu yaparlar çünkü galaksinin muazzam birleşik kütlesi, galaksimizdeki tüm yıldızları dairesel yörüngelere çeken muazzam bir yerçekimi yaratır.
Ek olarak, galaksideki her yıldız, genel galaktik rotasyona göre küçük bir rastgele harekete sahiptir. Aynı kavramlar diğer galaksilerdeki yıldızlar için de geçerlidir. Her yıldız bir ayyaş gibi rastgele hareket etmez. Aksine, her bir yıldız düzgün bir şekilde hareket eder, kendi momentumu ve yerel yerçekimi alanı tarafından dikte edilen neredeyse düz bir yörüngede... Ancak bir galaksideki birçok yıldızın hareketini karşılaştırırken ve galaktik dönüşlerini çıkarırken, rastgele bir dağılım elde edersiniz. Bunun nedeni, basitçe, yıldızların oluştuğu malzemelerin rastgeleliği ve nesnelerin, uzayın neredeyse boşluğunda, çağlar boyunca neredeyse aynı yolda kendi ataletleri altında sürüklenme eğilimidir.
Louis Berman "Kozmos'u Keşfetmek" kitabında, "Göreceğimiz gibi, küçük de olsa, galaksinin merkezi etrafında dönen tüm yıldızların paylaştığı büyük bir ortak sistematik hareket üzerine bindirilmiş bireyselleştirilmiş rastgele bir hareket vardır. Galaksinin disk kısmındaki yıldızların başlıca hareketi Kepler hareketidir, yıldız yerçekimi merkezine (galaksinin çekirdeği) ne kadar yakınsa, o kadar hızlı hareket eder. Bu davranış gezegensel hareketlere benzer. Yıldız yoğunluğunun en büyük olduğu nükleer şişkinlik içinde, hareket katı bir yapınınkine yaklaşır. Yıldız merkezden ne kadar uzaktaysa, o kadar hızlı hareket eder. Galaktik düzlemin çok üstünde veya altında bulunan yıldızlar, son derece eksantrik elipslerde tüm eğim açılarında galaktik merkezin etrafında hareket eder. Hareketleri, güneşin etrafında dönen çok uzaklardaki kuyruklu yıldızların hareketlerine benziyor." diyor.
Kaynak: https://www.wtamu.edu/
コメント