top of page

Satürn’ün Yörüngesinde 62 Yeni Uydu Keşfedildi

Aysun Tolan

Satürn, daha önce bilinmeyen 62 uydunun keşfiyle resmi olarak tanınan toplam 145 uyduyla yeniden lider konuma geçti.


Tayvan'daki Academia Sinica Astronomi ve Astrofizik Enstitüsü'nden astronom Edward Ashton liderliğindeki bir ekip, uyduların birkaç yıl boyunca çekilmiş görüntülerini kaydırarak ve üst üste koyarak, yalnızca 2,5 kilometre (1,55 mil) çapa kadar Satürn uydularını bulabildi.


Aslında Jüpiter ve Satürn'ün yörüngesindeki küçük uyduları bulmak oldukça zor. Bu iki gezegen Güneş Sistemindeki en büyük gezegenlerdir ve gökyüzünde çok parlaktırlar, özellikle de her zaman güneş ışığında oldukları Dünya'daki bakış açımızdan.


Bu, etraflarındaki her şeyi büyük ölçüde gölgede bırakarak küçük, loş nesnelerin algılanmasını özellikle güçleştirdiği anlamına gelir.


İlginçtir ki, bir ayı veya doğal uyduyu tanımlama kriterleri oldukça geniştir. Şekil, kütle, çap veya kompozisyon gereksinimi yoktur; Söz konusu nesnenin, yıldız olmayan daha büyük başka bir cismin etrafında sabit bir yörüngeye sahip olması yeterlidir. Yani gezegenlerin, cüce gezegenlerin ve hatta asteroitlerin hepsinin kendi uyduları olabilir.


Ancak bir gezegenin yakınında bir nesne görüp yeni bir ay bulduğunu ilan etmek yeterli değildir. Nesnenin ideal olarak birkaç yörünge için izlenmesi gerekir, böylece yolu kararlı olup olmadığını belirlemek için analiz edilebilir. Bu nedenle, kaydırma ve istifleme soluk nesneleri ortaya çıkarabilirken, ayın durumunu doğrulamak için bu tür birçok gözlem yapılması gerekir.


Bu kaydırma ve istifleme tekniği, Uranüs ve Neptün'ün yörüngesindeki uyduları aramak için kullanılmıştı; 2019'da Ashton ve meslektaşları, Kanada-Fransa-Hawaii Teleskobu'nu (CFHT) kullanarak Satürn'ün etrafındaki gökyüzünü taramak için kullandılar ve Satürn'ün etrafındaki uzayda daha önce bilinmeyen nesneler gibi görünen şeyleri buldular.


O zamandan 2021'e kadar, üç saatlik aralıklar boyunca periyodik olarak gözlemler yaptılar, belirledikleri nesnelerin ay olup olmadığını görmek için ortaya çıkan görüntüleri kaydırıp istiflediler. Biri 2021'de duyurulan 63 yeni ay keşfettiler. Şimdi ise 62 yeni uyduyu daha onayladılar.


Yeni keşfedilen tüm uydular, Satürn'ün "düzensiz" olarak sınıflandırılan üç uydu grubuna aittir. Eskimolar, Galyalılar ve İskandinav uyduları olarak bilinen kümeler halinde kümelenen bu uydular, Satürn'ün "düzenli" uydularına göre eğik bir açıyla büyük, eliptik yörüngelerde gezegenin yörüngesinde dönerler.


Yeni ayların çoğu, en kalabalık ve üçü arasında en büyük yörünge mesafesine sahip olan İskandinav grubuna giriyor. Ayrıca Satürn'ün dönüş yönüne zıt yönde yörüngededir.


Gökbilimciler bu grupları, Satürn'ün yakın geçmişinde bir noktada meydana gelen ve geride daha küçük ay sürüleri bırakan aylar arasındaki çarpışmaların kanıtı olarak yorumladılar.


Analize göre İskandinav grubu, orta büyüklükteki düzensiz bir ayın bozulmasından sonra geriye kalanlar olabilir. Araştırmacılar, yeni keşfedilen uyduların bunun bir başka kanıtı olduğunu söylüyor.


Kanada'daki British Columbia Üniversitesi'nden astronom Brett Gladman, "Modern teleskopların sınırlarını zorlarken, Satürn'ün etrafında geriye doğru dönen orta büyüklükte bir uydunun 100 milyon yıl kadar önce parçalandığına dair artan kanıtlar buluyoruz" dedi.


Kaynak: https://www.sciencealert.com/over-60-unknown-moons-have-been-identified-orbiting-saturn

Comments


bottom of page