Bir çoğumuz deja vu durumunu yaşamışızdır. Yeni olayların ürkütücü bir şekilde tanıdık geldiği hissi…
“Déjà vu”, hiç yaşamadığınızı bilseniz bile, zaten bir şeyi deneyimlemiş olduğunuz tekinsiz duyguyu tanımlar.
Bazıları, deja vu'nun geçmiş yaşamdan bir deneyimi hatırladığınızın bir işareti olduğunu düşünüyor. Ama bilimsel açıklamalara göre beynin, yorgunluk hissi veya başka nedenlerden dolayı bir görüntü, ses, vb. herhangi bir girdiyi, giriş anı sırasında algılayamamasından kaynaklanabilir. Beyin bu girdiyi algıladığında kişi bu olayı daha önce yaşadığı hissine kapılabilir…
Pek çok filmden aşina olduğumuz kavramın bir de tam tersi var: Jamais vu…
Jamais vu da tıpkı Dejavu gibi Fransızca kökenli bir kelimedir. Aslında tam tersidir de diyebiliriz. Fransızca hiç görmedim anlamına gelir.
Oldukça sıradan veya tanıdık şeyleri veya insanları tanımayan biri jamais vu duygusundan muzdariptir. Örneğin, büyüdüğünüz evde mutfağa giriyorsunuz ve onu ilk kez görüyormuşsunuz gibi hissediyorsunuz. İşte bu tam bir jamais vu durumudur.
Kişi kendini anlık olarak daha önce bulunduğu mekânlarda hiç bulunmamış, daha önce konuştuğu insanlarla hiç konuşmamış gibi hisseder. Genellikle amnezinin belli tiplerinde ya da epileptik durumlarda gözlenir.
Jamais vu kendini tanıdık bir kelime, kişi veya yerin anlık olarak tanınmaması olarak gösterir. Örneğin, aynada kendi yüzünüze baktığınızda tuhaf görünmeye başlar yada çok yakınız olan birini anlık olarak yabancı biri gibi hissederseniz bu kelimeyi kullanabilirsiniz … Jamais vu…
Kaynaklar:
https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/jamais-vu
https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007%2F978-0-387-79948-3_1167
https://www.vocabulary.com/dictionary/jamais%20vu
https://www.merriam-webster.com/medical/jamais%20vu
https://www.scientificamerican.com/article/can-science-explain-deja-vu/