Genç güneş sistemlerinin kaotik yerler olduğuna şüphe yok.
Dünya'ya çarpan asteroit parçalarına dayanan yeni bir çalışma, bu kaosun bir kısmına zamansal bir açıklama getiriyor.
Gökbilimciler, asteroitlerin milyarlarca yıl önce Güneş Sistemi'nin başlangıcındaki oluşumlarından bu yana -esasen- değişmeden kaldığını biliyorlar.
Ancak tüm asteroitler bütün olarak kalmadı.
Zamanla, tekrarlanan çarpışmalar, yalıtım örtülerini demir çekirdeklerinden ayırdı ve ardından bu çekirdeklerin bazılarını parçalara ayırdı. Bu parçalardan bazıları Dünya'ya düştü. Uzaydan düşen kayalar insanların büyük ilgisini çekmiş ve bazı durumlarda değerli bir kaynak olmuştur.
Kral Tut, demir bir göktaşından yapılmış bir hançerle gömüldü ve Grönland'daki Eskimolar, yüzyıllar boyunca demir bir göktaşından aletler yaptılar.
Bilim insanları, içerdikleri bilgilerden dolayı demir meteorlarla yakından ilgileniyorlar.
Daha büyük asteroitlerin çekirdeğinden parçalar olan demir göktaşlarına dayanan yeni bir çalışma, paladyum, gümüş ve platin izotoplarını araştırdı. Yazarlar, bu izotopların miktarlarını ölçerek, erken Güneş Sistemi'ndeki bazı olayların zamanlamasını daha sıkı bir şekilde sınırlayabilirler.
ETH Zürih'ten Alison Hunt "Gezegenimsi Cisimlerdeki Çarpmalar ve Çekirdek Soğuması Tarafından Kısıtlanan Güneş Nebulası Dağılması" isimli makalesinde ilginç tespitlere yer verdi.
Hunt, "Önceki bilimsel çalışmalar, Güneş Sistemi'ndeki asteroitlerin milyarlarca yıl önceki oluşumlarından bu yana nispeten değişmeden kaldığını gösterdi. Bu nedenle, bunlar, erken Güneş Sisteminin koşullarının korunduğu bir arşivdir." dedi.
Eski Mısırlılar ve Eskimolar elementler, izotoplar ve bozunma zincirleri hakkında hiçbir şey bilmiyorlardı ama biz biliyoruz. Farklı elementlerin zincirlerde diğer elementlere nasıl bozunduğunu anlıyoruz ve bunun ne kadar sürdüğünü biliyoruz.
Araştırmacılar, bir zamanlar asteroitlerin demir çekirdeklerinin bir parçası olan 18 farklı demir meteor örneğini topladılar.
Daha sonra içlerindeki paladyum, gümüş ve platini izole ettiler ve üç elementin farklı izotoplarının konsantrasyonlarını ölçmek için bir kütle spektrometresi kullandılar. Bu araştırmada belirli bir gümüş izotopu kritik öneme sahiptir.
Güneş Sistemi tarihinin ilk birkaç milyon yılı boyunca, çürüyen radyoaktif izotoplar, asteroitlerdeki metalik çekirdekleri ısıttı. Soğudukça ve daha fazla izotop bozuldukça, çekirdeklerde bir gümüş izotopu ( 107 Ag) birikti.
Araştırmacılar, 107 Ag'nin diğer izotoplara oranını ölçtüler ve asteroit çekirdeklerinin ne kadar hızlı ve ne zaman soğuduğunu belirlediler.
Hunt, "Platin izotop bolluğuna ilişkin ek ölçümlerimiz, gümüş izotop ölçümlerini, numunelerin uzayda kozmik ışınlanmasının neden olduğu bozulmalar için düzeltmemize izin verdi. Böylece çarpışmaların zamanlamasını her zamankinden daha kesin bir şekilde tarihlendirebildik." dedi.
Bu makale ilk olarak Universe Today tarafından yayınlandı.
Kaynak: https://www.sciencealert.com/ancient-asteroids-reveal-that-the-early-solar-system-was-more-chaotic-than-we-thought