Galaksiler için en yaygın olarak kullanılan sınıflandırma şeması, Edwin P. Hubble tarafından geliştirilen ve astronom Gerard de Vaucouleurs tarafından daha da rafine edilen bir şemaya dayanmaktadır.
Üç ana türü kullanır:
Sarmal
Eliptik
Düzensiz
Daha sonra bu türler belirli özelliklere göre daha da parçalara ayrılır -spirallerin açıklığı, çubukların boyutu ve kapsamı, galaktik çıkıntıların boyutu-. Bu çoklu dalga boyu gözlem çağında, alt sınıflandırmalar ayrıca bir galaksinin yıldız oluşum hızı ve yıldızlarının yaş spektrumu gibi özellikler için işaretler içerir.
Sarmal Galaksiler
Spiral galaksiler, evrendeki en yaygın türdür. Spiraller, bir karanlık madde kabuğu ile çevrili, büyük dönen yıldız ve bulutsu diskleridir. Bir galaksinin merkezindeki parlak bölgeye “galaktik çıkıntı” denir. Birçok spiralde, diskin üstünde ve altında dizilmiş bir yıldız ve yıldız kümesi halesi vardır.
Büyük, parlak yıldız çubuklarına ve orta kısımlarını kesen malzemeye sahip spirallere "çubuklu spiraller" denir. Gökadaların büyük bir çoğunluğunda bu çubuklar bulunur ve gökbilimciler, gökada içinde hangi işlevi yerine getirdiklerini anlamak için bunları inceler. Çubuklara ek olarak, birçok spiral, çekirdeklerinde süper kütleli kara delikler de içerebilir. Spirallerin alt grupları, çıkıntılarının, spiral kollarının özellikleri ve bu kolların ne kadar sıkı sarıldığı ile tanımlanır.
Eliptik Galaksiler
Eliptik galaksiler, büyük ölçüde gökada kümelerinde ve daha küçük kompakt gruplarda bulunur ve kabaca yumurta şeklindedir (elipsoidal veya oval). Çoğu eliptik, daha yaşlı, düşük kütleli yıldızlar içerir ve çok fazla yıldız oluşturan gaz ve toz bulutu içermediğinden, içlerinde çok az yeni yıldız oluşumu meydana gelir. Eliptikler yüz milyon ile belki de yüz trilyon yıldıza sahip olabilir ve büyüklükleri birkaç bin ışıkyılı ile birkaç yüz binin üzerinde olabilir.
Gökbilimciler artık her eliptik şeklin, galaksinin kütlesiyle ilişkili, merkezi bir süper kütleli kara deliğe sahip olduğundan şüpheleniyor. M87eliptik galaksiye bir örnektir. Onları normal eliptikler ile küresel kümeler olarak adlandırılan sıkı örülmüş yıldız grupları arasında bir yere koyan özelliklere sahip “cüce eliptikler” de dahil olmak üzere bazı eliptik alt grupları vardır.
Düzensiz Galaksiler
Düzensiz gökadalar adından da anlaşılacağı gibi düzensizdir. Dünya'dan görülebilen düzensizliğe en iyi örnek Küçük Macellan Bulutudur . Düzensizler genellikle onları spiral veya eliptik olarak nitelendirmek için yeterli yapıya sahip değildir.
Bazı çubuk yapıları gösterebilirler, aktif yıldız oluşum bölgelerine sahip olabilirler ve bazı küçük olanlar, yaklaşık 13,5 milyar yıl önce oluşan en eski gökadalara çok benzeyen “cüce düzensizler” olarak listelenir. Düzensizler yapıları (veya bunların eksikliği) ile karakterize edilir.
Galaksi Çizimleri: Laurine Moreau – laurinemoreau.com
Kaynak:
https://space-facts.com/galaxies/types/