top of page

Rekor Kıran Işık...

Katrilyon elektron volttan fazla enerjiye sahip.


Çin'deki LHAASO gözlemevi. Bir kilometrekareden fazlasını kaplayacak geniş bir alana yayılmış dedektörler kullanarak ultra yüksek enerjili ışığı gözlemlediler.


Kozmos kendini aşmaya devam ediyor.


Uzaydan gelen son derece enerjik ışık, astrofiziğin açıklanamayan bir harikasıdır. Ve şimdi bilim adamları, gama ışınları adı verilen bu ışığı her zamankinden daha yüksek enerjilerde tespit ettiler.


17 Mayıs'ta Nature'da yayınlanan bir rapora göre, Büyük Yüksek İrtifa Hava Gözlemevi, LHAASO, enerjileri 0.1 katrilyon elektron voltun üzerinde olan 530'dan fazla gama ışını tespit etti. Tespit edilen en yüksek enerjili gama ışını yaklaşık 1.4 katrilyon elektron volttu.


Karşılaştırma için, dünyadaki en büyük hızlandırıcı olan Büyük Hadron Çarpıştırıcısındaki protonlar sadece trilyonlarca elektron voltuna ulaşır. Önceden, bilinen en enerjik gama ışını bir katrilyon elektron voltun hemen altındaydı.

Toplamda, bilim adamları, Samanyolu'nun güçlü kozmik parçacık hızlandırıcıları barındırdığını ima eden 12 gama ışını sıcak noktası tespit ettiler.

Gama ışınlarının bu tür enerjilere ulaşması için, elektromanyetik alanların öncelikle yüklü parçacıkları, yani protonları veya elektronları muazzam hızlara yükseltmesi gerekir. Bu parçacıklar daha sonra, uzaydaki diğer maddelerle etkileşime girdiğinde, enerjik gama ışınları üretebilirler.

Bilim adamları, enerjileri katrilyon elektron volttan daha fazlasına ulaşan ışık üretmek için hangi ortamların yeterince güçlü olduğundan henüz emin değiller.

Ancak yeni gözlemler iki olasılığa işaret ediyor. Bir sıcak nokta, patlamış bir yıldızın çalkantılı kalıntıları olan Yengeç Bulutsusu ile ilişkilendirildi. Bir başka potansiyel kaynak da, büyük yıldızların oluştuğu ve bu süreçte şiddetli rüzgarları patlattığı bir bölge olan Cygnus Cocoon'du.

Çin'in Sichuan eyaletindeki Haizi Dağı'nda bulunan LHAASO, henüz tam olarak faaliyette değil. Bu yılın sonlarında tamamlandığında, daha da enerjik gama ışınları bulması bekleniyor.

Kaynaklar:


bottom of page