Evet, uzayda yukarı ve aşağı var.
"Aşağı" basitçe yerçekiminin sizi çektiği yöndür ve "yukarı" ise tam tersi yöndür.
Aşağı ve yukarı insan tarafından tanımlanmış yönlerdir. Ve bu tanımlama yer çekimi ile ilişkilidir. Fakat uzayda yön duygusu insan beynini karıştırabilir ve insanların uzayda hareket etme ve düşünme şeklini etkileyebilir.
Aslında uzayda her yerde yerçekimi olduğu için bir iniş ve çıkış vardır. Yerçekimi merkezi olarak çekici bir kuvvettir, bu nedenle "aşağı inmek", en yakın büyük nesnenin merkezine doğru düşmek veya çekilmek anlamına gelir.
Uzaydaysanız ve dünya en yakın astronomik nesneyse, dünyaya doğru düşersiniz.
Bu nedenle aşağı, dünyanın merkezine doğrudur ve yukarı dünyanın merkezinden uzaktadır.
Aşağı dünyanın Güney Kutbu'na doğru değildir ve yukarı dünyanın Kuzey Kutbu'na doğru değildir. Bu yanlış fikir, geleneksel olarak düz haritaları tutma şeklimizden kaynaklanmaktadır.
Kuzey gerçekten yüksekte olsaydı Nil nehri asla kuzeye akmazdı. Maalesef, kuzeyin neden yukarı, güneyin aşağı olmadığını açıklama çabası içinde, birçok insan uzayda yukarı ya da aşağı olmadığı sonucuna varıyor ki bu açıkça yanlış.
Dünya yüzeyinden ayrılırsanız ve Uluslararası Uzay İstasyonuna binerseniz sihirli bir şey olmaz, aşağı hala aynı yöndedir.
Ancak Uluslararası Uzay İstasyonundaki astronotlara bakarsanız, yukarı veya aşağı hissi olmadan etrafta süzülüyorlar gibi görünüyorlar. Bu ilginç davranış, yerçekimi eksikliğinden değil, serbest düşüşte olmalarından kaynaklanmaktadır. Serbestçe düşerken, insan duyularımız hangi yönün aşağı olduğunu algılayamaz ama hala aşağı, düşerken aşağı yönde hızlandığınız gerçeği ile kanıtlanır.
Ellinci kattan bir asansör boşluğuna atlarsanız ve düşerken gözlerinizi kapatırsanız, hangi yönün yukarı olduğunu (hava direncini göz ardı ederek) bilemezsiniz. Gözlerinizi kapatıp atladınız diye asansör boşluğunda yerçekimi sihirli bir şekilde kaybolmadı. Aşağı yön hala çok gerçektir ve hangi yönün aşağı olduğunu hissetmeseniz bile o yöne düştüğünüz gerçeğinden anlaşılmaktadır. Yörüngedeki astronotlarda da durum aynı. Yörüngelerinin yuvarlak yolu, düştüklerinin ve bir düşüş yaşadıklarının doğrudan bir göstergesidir (bu, yörüngelerinin odak noktasına doğru), serbest düşüş halindeyken hissetmeseler bile.
Dünyadan, yerçekimi artık önemli olmayacak kadar uzaklaşırsanız ne olur? O zaman en güçlü yerçekimine sahip olan yere doğru düşersiniz. Aya yakın, aşağı aya doğru. Satürn yakınlarında, aşağı Satürn'e doğru.
Uzaydaki tüm maddeler sürekli olarak düşüyor. Uzay o kadar büyük ki, bu aşağı doğru düşme hareketi o kadar yavaş ki astronomik ölçekte pek fark etmiyoruz.
Kaynak:
https://askanastronomer.org/why-is-there-no-up-and-down-in-space/#:~:text=So%2C%20is%20there%20an%20up,Yes!&text=And%20since%20we%20are%20adhering,that%20gravity%20pulls%20your%20towards.
https://wtamu.edu/~cbaird/sq/2013/10/10/why-is-there-no-up-and-down-in-space/